Evde Sonda Takma Hizmeti
Evde sonda takma hizmeti, tedavisine evde devam edilen hastalara idrar sondasının evde takma ve çıkarma uygulamasıdır.
Sonda uygulaması, bazı hastalıkların tedavileri süresince uygulanan, uzman hekim veya hemşire tarafından mesaneye yapılan tıbbi bir müdahaledir. Hastanın hastanedeki tedavi sürecinde sonda takma /çıkartma işlemlerini hemşireler uygular.
Evde sonda takma /çıkartma uygulamasıda, hastanede tedavisi tamamlanan fakat evde tedavilerine devam edilen hastalara evde sağlık ve bakım hizmetlerinin girişimsel hizmetleri kapsamında uygulanan ve uzman hemşireler tarafından yapılan bir işlemdir.
Evde Sonda Takma Hizmeti
Evde sonda takma hizmeti, tedavisine evde devam edilen hastalara idrar sondasının evde takma ve çıkarma uygulamasıdır.
Sonda uygulaması, bazı hastalıkların tedavileri süresince uygulanan, uzman hekim veya hemşire tarafından mesaneye yapılan tıbbi bir müdahaledir. Hastanın hastanedeki tedavi sürecinde sonda takma /çıkartma işlemlerini hemşireler uygular.
Evde sonda takma /çıkartma uygulamasıda, hastanede tedavisi tamamlanan fakat evde tedavilerine devam edilen hastalara evde sağlık ve bakım hizmetlerinin girişimsel hizmetleri kapsamında uygulanan ve uzman hemşireler tarafından yapılan bir işlemdir.
Evde Sonda Takma İşlemi Nasıl Yapılır?
Evde bakım ve sağlık hizmetlerinin, evde sonda uygulama kriterleri aşağıda belirtilmiştir.
- Talep edilen hizmet mevcut sondanın değiştirilmesi işlemi mi? Yoksa ilk kez mi sonda takılması isteniyor? İlk kez takılacak sonda uygulamalarında hekimin sonda uygulamasını neden talep ettiği hakkında bilgi alınır.
- Hastanın mahremiyeti ve talebi göz önünde bulundurularak bayan veya erkek hemşire planlaması yapılır. Uygun tarih ve saat aralığı için randevu planlanır.
- Evde bakım hemşiresi, eve sonda takma işlemini uygulamaya geldiğinde beraberinde bu işlem ile ilgili gerekli olan tüm steril ve disposable (tek kullanımlık) malzemeleri de beraberinde getirir.
- Hasta ve/veya hasta yakınlarından ‘’Bilgilendirilmiş Onam Formu’’ alınır.
- Evde sonda takma /uygulama işlemini deneyimli ve eğitimli hemşireler yapar. Hastaya önce yapılacak uygulama ile ilgili bilgi verilir. Sonrasında hasta işlem sırasında olması gereken pozisyona getirilir. Hastanın genital bölge temizliği yapılır. Steril koşullar tamamlandığında evde sonda takma işlemi gerçekleştirilir.
- Mesaneye takılan idrar sondası borusunun ucunda bulunan idrar torbasına idrar gelip, gelmediği kontrol edilir. Teyidi sağlanır.
- Evde sonda takma uygulaması yaklaşık 10 dk. sürmektedir. İşlem sırasında hasta hafif bir ağrı hissedebilir.
- İdrar torbası hastanın yatağının yanına sabitlenir. Hastanın yataktan kalkması durumunda ise elde tutulabilir veya vücuduna sabitlenebilir. Hastalar bu şekilde rahatlıkla günlük yaşamlarına devam edebilirler.
- Evde sonda takılmasının ardından idrar kanalında sondanın ilerleyişi sırasında oluşabilecek tahrişe bağlı olarak bir süre yanma görülebilir. Hasta alışana kadar normal bir durumdur ve her hangi bir müdahale gerektirmez.
İdrar Sondası Nedir?
İdrar sondası, idrarını her hangi bir nedenden dolayı doğal yollardan boşaltamayan hastalarda idrar keseninin içerisine sonda takılarak idrarın dışarıya çıkartılması işlemidir. Takılan sonda borusundan gelen idrar, idrar torbasında birikir ve boşaltılır.
İdrar Sondası Hangi Durumlarda Takılır? / İdrar Sondası Neden Kullanılır?
- Prostat büyümesine bağlı çok az idrar yapabilen veya hiç idrar yapamayan, ya da sıkça idrar yapmasına rağmen idrar kesesini boşaltamayan kişilere sonda uygulaması yapılır.
- Cerrahi ameliyatlar sonrası ve yaralanmalı hastalıklar sonucunda hastanın kalkamadığı veya kalkmaması gereken durumlarda idrar sondası takılır.
- Omurilik yaralanmaları gibi sinir hastalıklarında idrar kesesinde oluşan fonksiyonel bozukluklara bağlı olarak idrar sondası uygulaması yapılır.
- Bazı tanı ve tedavi yöntemleri ile görüntüleme tetkiklerinde sonda uygulama işlemi uygulanabilir.
Evde Sonda Takma Hizmetinin Avantajları
Evde sonda takma hizmeti sırasında veya sonrasında bazı istenmeyen durumlar yaşanabilir. Bu durumların neler olduğu ve karşılaşıldığında nasıl bir yol izlenmesi gerektiği konusunda aileler bilgilendirilmelidir.
- İdrar sondası takma işlemi sırasında evde bakım hemşiresi steril çalışmalı, perine temizliğini iyi yapmalı ve steril eldivenlerini giydikten sonra steril olmayan malzemelere asla dokunmamalıdır.
- İdrar sondası eğer uzun süreli takılı kalacaksa mutlaka silikon üriner sondalar tercih edilmelidir.
- Seçilen silikon sonda numarası hastaya uygun olmalıdır. Küçük numara silikon sondalar idrar kaçışlarına neden olabileceği gibi, büyük numara silikon sondalar hastayı rahatsız edecektir.
- Takılı idrar sondası kolay kolay çıkmaz. Fakat hastanın çekerek çıkarması durumunda tahriş, kanama ve ağrı görülebilir. Sondanın tekrar değiştirilmesi gerekir.
- İdrar torbası tıkanabilir. Böyle bir durumda sondanın yıkanması gerekir, açılmıyor ise hemşire tarafından değiştirilmesi gerekir.
- Hasta üzerinde yapılan tüm medikal veya uygulamalı tedavilerde olduğu gibi sonda takmanın enfeksiyon riski vardır. Bu nedenle takılan sondanın bakımının çok iyi yapılması, belli dönemlerde idrar tahlili yapılması gerekir.
- Hastaların bazılarında uzun süreler takılı kalan sonda nedeniyle kaslarda oluşabilecek zayıflıklar, mesanede fonksiyon kayıplarına neden olabilir.
- İdrar sondasının sürekli takılı olması gereken durumlarda en fazla 45 günde bir sondanın değişimi sağlanmalıdır.
Evde Sonda Takma İşlemi ve Sonrasında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
- Evde sonda takma hizmeti, hastanın bulunduğu ev ortamında yapılabildiği için hastanın konforu bozulmadan verilen bir hizmettir.
- Hastanın transferi ve hasta yakınının hastaneye ulaşım için vereceği çaba ve zamanın önüne geçilir.
- Hastaya ve hasta yakınlarına tedavi sürecinde hem sağlık hizmeti hem de manevi destek verir.
- Hasta mahremiyeti korunmuş olur.
- Evde sağlık ve bakım hizmetlerinin evde sonda takma uygulaması ile, konusunda profesyonel bir kurumdan doğru hizmet almasını sağlar.
Ailelerin Sonda Takipleri Önemlidir
Evde bakım hemşiresi tarafından sondanın takılmasının ardından günlük işleyişte ailelerin dikkat etmesi gereken hususlar bulunmaktadır.
- Sonda torbasında biriken idrarın yapısında ve renginde bir değişiklik olduysa,
- Sondadan kokulu bir akıntı geliyorsa,
- Karın ağrısı yaşanıyorsa,
- Hastada bulantı, kusma, ateş veya titreme gibi genel tablo değişiklikleri yaşanıyorsa,
- Sondanın bir bölümünden idrar kaçıyorsa,
- İdrar torbası dolmuyor buna rağmen hasta sürekli idrarı varmış gibi hissediyorsa evde bakım ekiplerine bilgi verilmeli ve müdahale etmesi istenmelidir.
Ayrıca;
- İdrar torbasında bulunun idrar miktarı kontrol edilmeli ve düzenli boşaltılmalıdır.
- İdrar torbasının vücudun bel hizasının aşağıda olması sağlanmalıdır. Hasta yatakta ise aşağı doğru sarkıtılmalıdır.
- Sonda torbasının bükülmemesine dikkat edilmelidir. Bükülen idrar torbası idrar çıkışını engelleyecektir.
