Burtom Evde Sağlık ve Bakım Merkezi

Ameliyat Sonrası (Postop) Bakım ve Karşılaşılan Problemler Nelerdir?

Ameliyat olarak da adlandırılan cerrahi operasyonlar insan bedeninin anestezik maddeler yardımıyla hissizleştirildiği, hassas ve çeşitli oranlarda risk barındırabilen tıbbi tedavi yöntemleridir. Ancak birçok hastalık türünde hastaların iyileşebilmesi için cerrahi yöntemlerin uygulanması gereklidir. Ameliyat sonrasında dikkatli ve özenli bakımla hastaların bir an önce sağlığına kavuşması hedeflenir. 

Burtom Evde Sağlık ve Bakım Merkezi
Burtom Evde Sağlık ve Bakım Merkezi
Ameliyat ve Sonrası
Modern çağın getirmiş olduğu yaşam tarzından dolayı son yıllarda birçok hastalık türünün görülme sıklığında artış gözlenmiştir. Sanayileşme, betonlaşma ve doğadan giderek uzaklaşma bireyleri hastalıklara yatkın hale getiren nedenlerden yalnızca birkaçıdır. Tüketilen hazır gıdalar insan metabolizmasını olumsuz yönde etkilemekte ve hareketsiz yaşam tarzı bu etkiyi güçlendirmektedir. Buna bağlı olarak ilaçlar ve doğal yöntemlerle çözülemeyen sağlık sorunları ortaya çıkar. Bu sorunların düzeltilebilmesi için cerrahi müdahaleler gerekebilir. 
 
Gerekli bakımların hassas bir şekilde yapılmaması halinde ameliyat sonrası dönemde enfeksiyon ve yaralanma gibi ciddi problemlerin görülme ihtimali vardır. Bu komplikasyonlar insan sağlığını tehlikeye sokabilecek nitelikte olabildiğinden ameliyat sonrası bakıma gereken özen gösterilmelidir.
Ameliyat Sonrası Bakım Planlanması Nasıl Yapılır?
Ameliyat sonrası bakım, cerrahi müdahalelerden sonra hastanın alması gereken bakım olarak tanımlanır. Ameliyat sonrası hastaya uygulanması gereken bakım işlemleri, hastanın geçirmiş olduğu ameliyatın türüne, ciddiyetine ve hastanın tıbbi geçmişine göre değişir. 
 
Ameliyat sonrası bakım genel olarak ağrı yönetimi, yara bakımı ağırlıklıdır ve ameliyatın hemen sonrasında başlar. Hastanın hastanede kaldığı süre boyunca ve taburcu edildikten sonra da süreç devam eder. Post-op bakımın bir parçası olarak, ameliyatı gerçekleştiren hekimler bakımın nasıl devam etmesi gerektiği ve olası yan etkiler ile oluşabilecek komplikasyonlar hakkında hastaya bilgi verir.
Ameliyattan Önce Hekime Hangi Sorular Sorulmalıdır?
Ameliyattan önce hastanın ve yakınlarının mümkün olduğunda akıllarına takılan soruları sorması, bu konular hakkında gerekli bilgileri alması ve bu talimatlara uyması hastanın daha hızlı iyileşmesini sağlayacaktır. Birçok hastanenin ameliyat sonrası yazılı olarak talimat listesi verdiği de bilinmektedir. En çok sorulması gereken sorular:
 
·    Ameliyattan sonra ne kadar süre daha hastanede kalınması gerekir?
·    Taburcu olduktan sonra herhangi bir malzemeye veya ilaca ihtiyaç var mı?
·    Taburcu olduktan sonra bir bakıcı veya fizyoterapiste ihtiyaç var mı?
·    Ameliyatın olası yan etkileri nelerdir?
·    Ameliyatın ardından oluşabilecek komplikasyonlar nelerdir?
·    İyileşme süresinin hızlanması neler yapılmalıdır ve nelerden kaçınılmalıdır?
·    Normal aktivitelere ve yaşam rutinine ne zaman dönülebilir?
 
Bu soruların yanıtı hastanın ameliyat sonrasına ve ameliyat sürecine daha iyi hazırlanmasını sağlar. Ailesi ve yakınları olmayan hastalar bazı ağır ameliyatlardan sonra bakıma ihtiyaç duyar. Bu durumun ameliyat öncesinde bilinmesi gereklidir. Ayrıca olası komplikasyonların nasıl önlenebileceği veya ortaya çıkan komplikasyonların nasıl iyileştirilebileceği hakkında bilgi edinmek hastanın sağlığı için önemlidir. 
Hastanede Ameliyat Sonrası Bakım Nasıl Yapılır? Neleri Kapsar?
Ameliyatın ardından hasta öncelikli olarak bir yoğun bakım birimine alınır. Anesteziden uyanma sırasında hastanın durumu stabil olana kadar bu şekilde gözlem altında tutulur. Daha sonra hasta durumuna göre özel bir odaya alınır. Bu odalar tek kişilik olabileceği gibi birkaç kişi ile birlikte kalınan odalardan da olabilir. Hasta anesteziden uyanırken kendini tuhaf  hissedebilir ama bu durum normaldir. Hatta bazı hastalarda mide bulantısı da görülür. 
 
Ameliyat sonrasında hasta odasındayken ilgili sağlık personeli hastanın tansiyonunu, ateşini, nabzını ve nefes alış verişini kontrol eder. Akciğer fonksiyonlarının normal olup olmadığının öğrenilebilmesi için gerekli kontroller yapılır.
 
Cerrahi müdahalede bulunulan bölgede ameliyat sonrası kanama, dikiş yerindeki şişlik, ve yara yerinin genel durumu kontrol edilir. Ek olarak, alerjik reaksiyon varlığına dikkat edilir. Bunun nedeni çoğu ameliyatın genel anestezi altında yapılmasıdır. Genel anestezi bazı hastalarda alerjik reaksiyonlara neden olur. 
 
Aynı gün taburcu olacak hastaların tüm kontrolleri hastaneden çıkana kadar izlenir. Eğer bir problem ile karşılaşılmamış ve hastanın durumu normal seyrinde ise hasta taburcu edilir. Anesteziden dolayı hastaların araç kullanmalarına izin verilmez. Hastanın yakınlarının taburcu işlemlerini yapması ve hastayı eve götürmesi daha sağlıklıdır.
 
Ağır ameliyat geçiren hastaların ise hastanede bir geceden fazla kalmaları gerekir. Bu hastaların durumunun yeniden tehlikeye girmemesi ev gözlem altında tutulabilmeleri için alınmış bir önlemdir. Hastanın genel sağlık durumunun yanında, ameliyatın büyüklüğüne göre, yara yerinin pansumanı, varsa yara yerinin kanama ve/veya biriken karın içi sıvıların atıldığı direnlerin bakımı ve takibi yapılır. Kesi bölgesinin (yara yerinin) steril şartlarda iyileştiğinden emin olunur.  
 
Ameliyat sonrası dönemde hastaların genel anestizi ajanlarının etkilerinden kurtuldukları en kısa zamanda ayağa kalkmaları ve kısa mesafe ile başlayarak yürümeleri istenir. Bunun nedeni, özellikle batın içi amleiyatlarda hem anestezi hem de batın işi işlemlerde bağırsak hareketleri durma noktasına gelmiştir. Bağırsakların tekrar eski ritmine kavuşması ve ameliyat sonrası kabızlık gelişmemesi için yürümenin gerekmesidir.
 
Çoğu hasta ve yakını ameliyat sonrası ilk 1 saatte sıvı gıdalar alındığı için gaita çıkışı olamayacağını düşünür. Oysa bu yanlıştır. Sindirim sisteminin kendi salgıları da gaita atılır ve ilk gaz-gaita çıkışı biriken salgıların dışarı atılması demektir.
Hareket eden vücutta ödem (sıvının damar dışına kaçışına bağlı doku şişliği) daha çabuk atılır. Bu nedenle de ameliyat sonrasında ilk fırsatta hastaların yürütülmesi önemlidir.
Evde Ameliyat Sonrası Bakım Nasıl Olmalıdır?
Hasta taburcu olduktan sonra hekimin bütün talimatlarına uyması gerekir. İlaçların reçete edildiği şekilde kullanılması, olası komplikasyonlara dikkat edilmesi ve kontrol amaçlı muayenelere düzenli olarak gitmesi önemlidir. Eğer hastanın dinlenmesi gerekiyorsa, normal yaşama dönülürken dikkat edilmelidir. Bunun yanında ameliyat sonrası eğer bir takım hareket önerileri verilmişse buna kesinlikle uyulması gerekir. Böylece mümkün olan en kısa sürede normal aktivitelere dönülebilecektir. Çoğu ameliyattan sonra normal aktivitelere yavaş yavaş dönmek sağlık açısından gereklidir.
 
Ağır ameliyatlardan sonra hastanın kendine bakması zorlaşır. Cerrahi yaraların bakımının ve vücut temizliğinin yapılması gerekir. Böyle durumlarda aile bireylerinin yardımı oldukça önemlidir. Eğer hastaya bakacak bir aile ferdi yok ise bakıcı gerekebilir. Gerekli bakımlar için bir yardımcı olmaması halinde yara etrafında enfeksiyon oluşması ya da diğer komplikasyonların ortaya çıkması kaçınılmaz olabilir. Bu da hastanın iyileşmesini geciktirecek hatta sağlığını tehlikeye atacaktır. Cerrahi müdahale yapılan yara etrafında kanama meydana gelmesi, vücuttaki ağrıların artması veya hastanın ateşinin artması acil müdahale gerektiren ve hasta yaşamını tehlikeye atan durumlar olduğu için hekime danışılması gerekir.
 
Evde beslenmede yara iyileşmesine yardımcı olacağı için proteinden zengin, enerji sağlayacağı için kaliteli karbonhidrattan zengin diyet ile beslenmesi önerilir. Bol sıvı alınması, alkol ve sigaradan kaçınılması vücudun direncini yükselteceği için öneriler arasındadır.