Evde Hasta Bakımı
Gerek teşhis ve tedavi sonrası bakım sürecinde, gerek kronik bir hastalığın takibinde, gerekse herhangi bir sağlık problemi olmaksızın koruyucu sağlık ve tetkik hizmetlerinin verilmesi süreçlerinde, sağlık, bakım ve eğitim hizmetlerinin bireylere yaşadıkları ortamda sunulması birçok avantajlar barındırmaktadır. Bu yüzden evde bakım, akut veya kronik hastalıklar için yaygın hale gelmiştir.
Günümüzde tıp alanındaki ilerlemeler ile hasta ve hasta yakınlarının evde kalma isteği uzun dönemli bakım tercihini evde hasta bakımı olarak değiştirmiştir çünkü kronik hastalığı olan hastalar daha uzun yaşamaya, akut hastalığı olanlar ise tedavi kurumlarından daha erken taburcu olmaya başlamıştır. Medikal ekipmanların taşınabilir ve kolay kurulabilir hale gelmesi ve iletişim teknolojisinde yaşanan gelişmeler, daha önceleri evde sunulması mümkün olmayan sağlık ve bakım hizmetlerini hastanın güvenliğini tehlikeye atmadan evde sağlanabilir hale getirmiştir.
Evde hasta bakımı, hasta birey ve ailesine ihtiyaç duyulan sağlık ve bakım hizmetlerinin evde sunulmasıdır.
BURTOM SAĞLIK GRUBU – EVDE SAĞLIK VE BAKIM MERKEZİ
Evde hasta bakımı ile hangi hizmetleri alabilirsiniz?
Evde bakım hizmetleri, bireylerin tüm ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için çok geniş ve çeşitli bir hizmet yelpazesine sahiptir. Bireyin ve ailesinin fiziksel, duygusal, sosyal, ekonomik ve çevresel tüm boyutları ile incelenmesini gerektirdiği için disiplinli bir ekip çalışmasını gerektirmektedir. Bireyin sağlık durumu ve bakım ihtiyaçlarına göre hekim, hemşire, bakım görevlisi, psikolog, fizyoterapist, diyetisyen gibi farklı meslek grupları bakım sürecinde yer alabilmektedir. Aynı zamanda laboratuvar hizmetleri, görüntüleme hizmetleri, medikal ekipman, sarf malzemesi ve ilaç temini sağlanmaktadır.
Evde bakımın avantajları nelerdir?
Hastanede kalış gibi kurum temelli bakım modellerinden farklı olarak, evde hasta bakımı bireyleri yaşadıkları ortamda destekleyerek, sosyal yaşama ayak uydurabilmelerine ve üyesi bulundukları toplumla bütünleşmelerine yardımcı olur. Ehliyetli çalışanlar tarafından sunulan evde bakım hizmetleri ile hastaya aile bireylerine yük olmadan bakım hizmeti sunulur. Bu konu özellikle bakım sonra gelen tükenmişlikle yaşanabilen aile içi olumsuz durumları önlemek adına çok önemlidir.
Evde bakımın en önemli katkılarından biri bireyin kendi evinde sağlık hizmetine ulaşabilmesi ve bakımının sağlanmasıdır. Kesintisiz hizmet ve zamandan tasarruf, yaşam kalitesini artırma olanağı sağlar.
Evde bakım özellikle kronik hastalığından dolayı uzun süre veya ömür boyu sağlık hizmetlerine ihtiyaç duyan bireyler için daha fazla özgürlük sunmaktadır çünkü tüm hizmetler bireye özgü olarak tasarlanır. Bireyin uyandığı saatte bakım başlar, kişi banyosunu istediği saatte yapar ve kişinin tercih ettiği saatlere göre işlemler planlanır.
Nekahat dönemindeki veya akut tedavisi devam eden hastalara evde bakım ile daha fazla konfor sunmak mümkün olabilir. Öncelikle kişi, kendi evinde, yatağında, ailesinin yanında bakım hizmeti alır. Özel şirketler tarafından nöbet şeklinde sunulan evde bakım hizmetlerinde, bir hasta ile bir personel ilgilenmektedir. Ayrıca hasta ve ailesi evde hizmet verecek personeli evde bakım şirketleri vasıtasıyla seçip, değiştirebilir.
Evde bakımın diğer avantajları ise tedavi kurumlarında görülebilen enfeksiyon riskinin, bu risk Türkiye’de %15 seviyelerinde ölçülmektedir, evde olmaması ve hastanın evde bulunduğu sürede mahremiyetinin korunmasıdır.
Evde hasta bakımı konusunda Türkiye’de yasal düzenlemeler var mı?
2005 yılında yürürlüğe giren ve Sağlık Bakanlığı’nca çıkarılan Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik’te evde bakım hizmeti “hekimlerin önerileri doğrultusunda hasta kişilere, aileleri ile yaşadıkları ortamda, sağlık ekibi tarafından sağlık ve bakım ile takip hizmetlerinin sunulması” olarak tanımlanmıştır. Bu yönetmelik ile özel şirketler gerekli ruhsatlandırma sürecinden geçtikten sonra evde bakım hizmeti sunmaya başlamıştır.
2011 senesinde ise yine Sağlık Bakanlığı kendi kurumlarına bağlı çalışan evde sağlık birimleri kurmuş ve bu birimlerin işleyişlerini düzenlemek adına Evde Sağlık Hizmetleri Yönergesi’ni yayınlanmıştır. Yönergeye göre, evde sağlık hizmetleri biriminin görevi, konulmuş olan tanı ve planlanan tedavi çerçevesinde kişinin bulunduğu ev ortamında muayene, tetkik, tedavi, tıbbi bakım ve iyileştirme hizmetlerinin verilmesi, tıbbi cihaz ve malzeme kullanımına ilişkin raporların çıkarılmasına yardımcı olunması, hastanın ve ailesinin hastalık ve bakım süreçleri ile ilgili bilgilendirilmesi, hastalığı ile alakalı evde kullanımı gerektiren tıbbi cihaz ve ekipmanların kullanılması konusunda eğitim ve danışmanlık gibi hizmetlerin verilmesini kapsar.
Evde bakımdan kimler faydalanabilir?
Evde bakım uygulamaları ile yaşlı, yatağa bağımlı, engelli, eklem-kas hastalıkları gibi kronik hastalığı olanlar, ameliyat sonrası bakıma ihtiyacı olanlar, kanser hastaları gibi tanısı konulmuş hastalara ev ortamında uzman bir sağlık ekibi tarafından düzenli ve nitelikli sağlık hizmeti verilmesi ile hasta sağlığına ve fonksiyonlarına maksimum rahatlık ve konfor içinde devam ettirmek için gerekli malzeme ve hizmeti sunmak amaçlanmaktadır.
Evde hasta bakımı konusunda kimlerden hizmet almalısınız?
Günümüzde evde bakım hizmeti almak isteyenlerin karşısına farklı çözüm yolları çıkmaktadır. Alternatifler arasından Sağlık Bakanlığı tarafından verilen “Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Uygunluk Belgesi” yani evde bakım ruhsatına sahip şirketlerin tercih edilmesi güvenlik ve kalite açısından önemlidir. Evde Bakım ruhsatına sahip olan şirketler yönetmeliğe uymak zorundadır ve Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenmektedir.
Hastanın evde bakım alması iyileşme sürecini hızlandırır mı?
İnsanın kendisini en rahat hissettiği yer evidir. Özellikle yurtdışında yapılan araştırmalarda ev ortamının rahatlığı ve aile bireylerinin varlığının getirdiği psikolojik avantajların hastanın iyileşmesine olumlu katkılarda bulunduğunu görmekteyiz. Birçok kişi hastaneden eve taburcu olduğu gün iyileşme sürecinin başladığını düşünmeye başlamakta ve bu psikolojik değişim fizyolojik değişimi desteklemektedir.
Yine yurtdışında yapılan araştırmalarda tedavi kurumlarında uzun süreli yatış yapan kişilerde sosyal izolasyon, duygusal tükenmişlik ve yalnızlaşma belirtileri gözlemlenmiş ve bu kişiler için rehberlik hizmeti başlatılmıştır. Türkiye’de ise bu konuda fazla çalışma olmamakla birlikte, yapılan araştırmalardan kişilerin uzun dönemli sağlık ve bakım hizmetlerini evde almayı tercih ettiği anlaşılmaktadır. Örneğin Aksayan ve Cimete’nin yaptıkları çalışmada yaşlıların % 63,1’inin evde bakımı tercih ettikleri, evde bakımı tercih etme nedeni olarak % 86,5’inin aile üyelerinin yanında bulunmayı gösterdikleri belirlenmiştir
